La guirlande des points cruciaux, instruction essentielle
༄༅། །ཞལ་གདམས་གནད་ཀྱི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ།
La guirlande des points cruciaux, instruction essentielle
མཁྱེན་གཉིས་སྣང་བའི་འོད་པོ་ཆེས། །མ་རིག་མུན་པ་དྲུང་འབྱིན་པ། །
བླ་མ་བློ་ལྡན་མཆོག་སྲེད་ཀྱི། །ཞབས་ཀྱི་པདྨོར་གུས་བཏུད་ནས། །
La grande et éclatante luminosité des deux connaissances
Déracine les ténèbres de l’ignorance ;
Assoiffé d’acquérir la suprême intelligence
Je m’incline avec respect au pieds de lotus du lama.
ཐེག་ཆེན་ལམ་ལ་འཇུག་པའི་སྒོ། །རྒྱ་ཆེ་ཟབ་པ་གྲངས་མང་ཡང་། །
དེ་ཡི་ལམ་གྱི་རིམ་པ་ནི། །གནད་ཀྱི་ཕྲེང་བ་འདིར་བརྗོད་དོ། །
Bien que les accès à la voie du grand véhicule
Soient nombreux, vastes et profonds,
Je vais décrire ici la guirlande des points importants
De la progression sur cette voie.
རྙེད་དཀའ་དལ་བའི་རྟེན་བཟང་འདི། །ཡུན་དུ་མི་རྟག་ཤེས་པ་དང་། །
འཁོར་བའི་ཉེས་པ་དྲན་བྱས་ཏེ། །ལས་འབྲས་བླང་དོར་རབ་ཏུ་བརྩོན། །
Cette vie, cet excellent support libre [et qualifié] difficile à trouver,
Sache qu’il ne dure qu’un temps, qu’il est impermanent !
Et gardant à l’esprit les défauts du samsara,
Tache de bien choisir tes actes selon leurs conséquences.
ཁས་བླངས་ཚུལ་ཁྲིམས་གཙང་མའི་གཞིར། །སྐྱབས་འགྲོའི་ཆོས་ཀྱི་གཞི་རྟེན་བཅའ། །
ལྷག་བསམ་བཟང་པོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས། །བསྐྱེད་ཅིང་མ་ཉམས་བརྟན་པོར་བཟུང་། །
Soutenu par la promesse d’une éthique pure,
Appuie-toi sur le fondement du Dharma, l’entrée en refuge,
Puis stimule et maintient stable et inaltérée
La pensée éminente, l’esprit d’éveil excellent.
ཕྱོགས་རིས་མེད་པའི་བློ་སྦྱོང་ཞིང་། །རྐྱེན་ངན་བྱང་ཆུབ་ལམ་དུ་ཁྱེར། །
བདེ་སྡུག་ཐམས་ཅད་མགོ་སྙོམས་ཤིང་། །ཆོས་བརྒྱད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཁྱེར། །
Entraîne ton esprit sans parti-pris
Intègre à la voie d’éveil les circonstances défavorables
Relativise tous les bonheurs et toutes les souffrances
Ramène les huit préoccupations11. རྙེད་པ། lābha – Le gain.
2. མ་རྙེད་པ། alābha – La perte.
3. སྙན་པ། yaśa – La bonne réputation, les sons agréables, les paroles plaisantes.
4. མི་སྙན་པ། ayaśa – La mauvaise réputation, les sons désagréables, les paroles déplaisantes.
5. བསྟོད་པ། praśaṁsā – Les louanges.
6. སྨད་པ། nindā – Les critiques.
7. བདེ་བ། sukha – Le bonheur.
8. མི་བདེ་བ། duḥkha – La souffrance. de ce monde à l’équanimité.
སྣང་སྲིད་སྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་བལྟ། །སྒྱུ་མ་སྟོང་ཉིད་བརྗོད་བྲལ་དུ། །
བདེན་གཉིས་ཟུང་དུ་འཇུག་པར་བསྒོམ་།
Vois que tout ce qui apparaît est de nature illusoire
Et dans l’illusion et la vacuité inexprimables
Médite l’union des deux vérités.
།རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་ལམ་ཞུགས་ནས། །དབང་གིས་རྒྱུད་སྨིན་དམ་ཚིག་དག
།རིམ་གཉིས་ལམ་ལ་རྟག་གནས་ཤིང་། །རྡོ་རྗེ་གསུམ་དང་འབྲལ་མི་བྱ།
Une fois engagé sur la voie du Vajrayana
Fais mûrir ton esprit grâce aux initiations, purifie tes engagements,
Demeure toujours sur la voie des deux phases,
Ne te sépare pas des trois vajras.2Les trois dimensions adamantines de l’Eveil.
1. སྐུ་རྡོ་རྗེ། Le corps de vajra, le corps adamantin.
2. གསུང་རྡོ་རྗེ། La parole de vajra, la parole adamantine.
3. ཐུགས་རྡོ་རྗེ། L’esprit de vajra, l’esprit adamantin.
།ཁྱད་པར་མཆོག་གསང་རྫོགས་པ་ཆེའི། །མན་ངག་སེམས་ཀྱི་གདར་ཤ་བཅད།
།ཆོས་ཀུན་གཞི་མེད་རྩ་བ་བྲལ། །གདོད་ནས་སྐྱེ་མེད་གནས་མེད་ཅིང་།
།འགྲོ་འོང་འགགས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས། །ཤེས་རིག་རྒྱལ་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས།
།ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་རང་ལ་བཞུགས།
En particulier, examine les instructions essentielles,
L’esprit de la grande perfection du secret suprême.
Tous les phénomènes sont sans racine, dépourvus de fondement ;
Depuis toujours l’esprit d’éveil est sans naissance, sans demeure
Et sans allée-et-venues ni cessation.
Le souverain du savoir et de la connaissance, le tathāgata
Kuntuzangpo, demeure en lui-même.
།ཡེ་ནས་འཁྲུལ་མ་མྱོང་པ་ཡི། །ཆོས་སྐུའི་གྲོལ་གཞི་ངོས་བཟུང་སྟེ།
།སྤངས་ཐོབ་བྲལ་བའི་རིག་པ་ལ། །ཆོས་ཀུན་ཐིག་ལེ་ཆེན་པོར་རྫོགས།
།ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་དབྱེར་མེད་ཅིང་། །ཤེས་དང་ཤེས་བྱ་རོ་གཅིག་པ།
Reconnais la base de libération du corps de réalité
Qui depuis toujours n’expérimente aucune confusion ;
Dans l’intelligence détachée du renoncement et de l’obtention
La grande sphère de tous les phénomènes est parachevée
Objet et possesseurs sont indissociables
Connaissance et connaissables ont un goût unique.
།ཀ་དག་སྟོང་པའི་དབྱིངས་ཆེན་པོར། །རང་བཞིན་འོད་གསལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ།
།རྩལ་གདངས་མ་འགགས་ཅིར་ཡང་ཤར། །ཤར་བ་རིག་པའི་ཀློང་དུ་ཐིམ།
།བཅིང་གྲོལ་མེད་པའི་ངང་དུ་བཞག །བཞག་ཅེས་བྱ་བའང་མིང་དུ་ཟད།
Dans la grande étendue vide de la pureté primordiale
La spontanéité de la claire lumière naturelle
Fait surgir dans sa variété l’éclat ininterrompu de son expression créatrice,
Apparitions qui se dissolvent dans l’ouverture de l’intelligence :
Reste en l’état dépourvu d’obstacles et de libération,
Épuise même le « Reste », le nom de ton action.
།རང་བཞིན་འོད་གསལ་གསེང་ལམ་ཆེར། །སྒྲོན་དྲུག་གནད་དུ་བསྣུན་པ་ལས།
།འཁོར་འདས་འོད་སྐུ་ཆེན་པོར་གྲོལ།
Sur la grande voie directe de la claire lumière naturelle
Applique d’abord les points essentiels des six lampes3Les six Lampes sont :
la Lampe de la Base immuable (gnas pa gzhi’i sgron ma);
la Lampe-de-Chair du Cœur (tsitta sha yi sgron ma);
la Lampe du Canal Blanc et Souple (dkar ‘jam rtsa yi sgron ma);
la Lampe d’Eau du Lointain-Lasso (rgyang zhags chu’i sgron ma)
la Lampe du Moment du Bardo (bar do dus kyi sgron ma); et
la Lampe du Fruit Ultime (mthar thug ‘bras bu’i sgron ma).
[1]. La première définit ce qu’est l’état naturel de l’Esprit. [2]. La deuxième décrit le lieu secret en lequel l’état naturel demeure au sein du corps. [3]. La troisième décrit le canal qui relie ce lieu (le cœur) aux yeux. [4]. La quatrième est la porte d’émergence des visions qui cheminent dans le canal reliant le cœur aux yeux. [5]. La cinquième décrit les manifestations apparaissant au moment de la mort et au cours des états post-mortem. [6]. La sixième décrit la nature du Fruit ultime du Plein Eveil et l’expression de ce dernier en fonction de Corps (sku), de Sagesses (ye shes), et de Qualités (yon tan).
Et samsara et nirvana seront libérés dans le grand corps de lumière.
།སྐུ་གསུམ་ལྷུན་གྲུབ་རྩལ་རྫོགས་ནས། །མི་གནས་ཆོས་སྐུའི་བཙན་ས་ཟིན།
།ཕྱིར་གསལ་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི། །སྤྲིན་བཀོད་འགྲོ་བའི་དོན་བྱེད་འགྱུར།
Ayant parachevé les potentialités de la spontanéité des trois corps,
Assure la stabilité du dharmakāya sans demeure,
Et ta clarté radieuse, nuée de sagesse et de corps,
Œuvrera pour le bien des vivants.
།དེ་སྐད་ཨ་བསེ་བྱ་བྲལ་བས། །བསྐུལ་ངོར་ཆོས་ཀྱི་བློ་གྲོས་པས།
།བྲིས་པའི་དགེ་བས་སེམས་ཅན་ཀུན། །མི་གནས་མྱང་འདས་ཐོབ་པར་ཤོག། །།
Cheukyi Lodreu a écrit cette réponse
À la demande de Asé djatrel wa
Par ses vertus, puissent tous les vivants
Réaliser le nirvana sans demeure !
Traduit du tibétain par Tchamé Dawa – Eussel Longyé, en janvier 2023, pour le bien de tous les êtres.
Toute erreur ou approximation lui revient !
Le texte tibétain, c’est ici (img 338-340 p. 302-304)